Czytanie horoskopów to czynność, którą lubi spora część osób. Horoskopy pojawiają się na końcach czytanych gazet i magazynów, na stronach internetowych i mogą być przedstawiane jako atrakcyjne grafiki czy nawet materiały video. Szybkie zapoznanie się z przewidywaniami na temat naszego życia w oparciu o gwiazdy jest interesujące i wzbudzające ciekawość. Na czym właściwie jednak opierają się horoskopy i czemu ludzie w nie wierzą?
Horoskopy – co to jest?
Horoskopy to zazwyczaj krótkie sformułowania odnośnie zdarzeń, które wydarzą się w przyszłości, najczęściej niedalekiej. Są opracowywane dla poszczególnych znaków zodiaku. Składają się ze zdań o charakterze ogólnym, toteż łatwo jest znaleźć w nich coś, co wydaje nam się trafne i prawdziwe. W horoskopach często pojawiają się twierdzenia o tym, co czeka nas w miłości („marzec to dobry miesiąc na randki”, „w tym tygodniu uważaj na nieżyczliwe osoby), pracy („pojawią się nowe wyzwania”), życiu osobistym („gwiazdy mówią, że mogą nastąpić napięcia i stres”). Nawet jeśli pojawiają się jakieś niepokojące przepowiednie („będziesz czuć się gorzej”, „uważaj na własne zdrowie”), ogólny wydźwięk jest raczej pozytywny i wskazuje na to, że nawet jeśli teraz pojawiają się przeszkody, wkrótce „wyjdzie słońce” i sytuacja się poprawi.
Astrologia – czym się charakteryzuje?
Tworzenie horoskopów ściśle związane jest z astrologią, czyli dziedziną zajmującą się wróżeniem w oparciu o położenie ciał niebieskich. Astrologia przygotowuje analizy i przewiduje przyszłość zarówno w kontekście ogólnych wydarzeń na Ziemi (np. pojawienie się konfliktu, wystąpienie nowej choroby, napięcia polityczne) jak i dla poszczególnych jednostek. Nie można uznawać głoszonych przez astrologię tez jako prawdziwych – jest to pseudonauka, której wiarygodność nie mogła zostać potwierdzona żadnymi rzetelnymi i wiarygodnymi metodami. Mimo to astrologia ma nadal wielu zwolenników, którzy twierdzą, że wnosi ona wiele do ich życia i trafnie przewidziała wiele zdarzeń w historii Ziemi.
Dlaczego ludzie wierzą w horoskopy?
Jak już było wspomniane, horoskopy charakteryzują się występowaniem bardzo ogólnych stwierdzeń. Łatwo jest doszukać się w nich prawdziwych elementów i znaleźć jakieś odniesienie do własnego życia. Wchodzą tu w grę liczne błędy poznawcze, przez które wydaje nam się, że horoskop naprawdę działa, a pojawiające się nawet drobne zdarzenia interpretujemy i rozumiemy tak, aby pasowały do przeczytanej przez nas przepowiedni.
Psychologowie tłumaczą również wiarę w horoskopy efektem Barnuma. Polega on na tym, że jesteśmy skłonni do przyjmowania za prawdziwe ogólnych danych i treści, które mają opisywać naszą osobowość, styl bycia oraz inne prawidłowości na nasz temat. Efekt działa jeszcze silniej, jeśli uważamy, że takie twierdzenia zostały przygotowane specjalnie dla nas przez specjalistów. To dlatego często na stronach z wróżbami podkreślana jest informacja, że analizy ułożenia gwiazd dokonywali eksperci, znawcy tematy i osoby z wieloletnim doświadczeniem.